Γράφει ο Παξινός Θεόδωρος, Ψυχολόγος- Επιστημονικά Υπεύθυνος του Κέντρου Ημέρας Ψυχικά Πασχόντων- ΣΟΨΥ Πάτρας
Η 3η Δεκεμβρίου θεσπίστηκε και τηρείται ως Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (η αρχική ονομασία ήταν «Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες») από τα Ηνωμένα Έθνη το 1992.
Η εν λόγω ημέρα δίνει την ευκαιρία στο σύνολο της κοινωνίας να προβληματιστεί για τις στάσεις, τις αντιλήψεις, τις συμπεριφορές της απέναντι στα άτομα που έχουν μόνιμες ή προσωρινές βλάβες, ανικανότητες, αδυναμίες, αναπηρίες ή συνδυασμό των παραπάνω και οι οποίες προέρχονται από φυσική, ψυχική ή νοητική ανεπάρκεια.
Η εν λόγω ημέρα δίνει τη δυνατότητα στον καθένα μας να αναλογιστεί τις διακρίσεις, τις προκαταλήψεις, τα στερεότυπα που φέρει, που υιοθετεί ή απλά αναπαράγει και συντηρεί απέναντι στους συνανθρώπους μας που προσδιορίζονται ως άτομα με ειδικές ανάγκες, άτομα που έχουν κάποια/ες μορφές αναπηρίας ή πολίτες με κινητικές και άλλες ανικανότητες ή/και ψυχονοητικές διαταραχές.
Η έλλειψη ενδιαφέροντος και η στάση αδιαφορίας απέναντι στις ανάγκες και στα δικαιώματα των συνανθρώπων μας, δομεί μια σειρά από νέα εμπόδια που έχουν να κάνουν κυρίως με τον στιγματισμό, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση. Τα εμπόδια αυτά λειτουργούν αθροιστικά στις ήδη υπάρχουσες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, όπως την έλλειψη κατάλληλης υγειονομικής φροντίδας και πρόσβαση σε αυτή, την απουσία υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, τις δυσκολίες μετακίνησης και προσβασιμότητας, την αδυναμία κοινωνικής ένταξης – επανένταξης, την εκπαίδευση, την απασχόληση.
Οι ελλείψεις, οι διακρίσεις, ο αποκλεισμός και ταυτόχρονα οι συζητήσεις για την υπερνίκηση των εμποδίων, την βελτίωση της ποιότητας ζωής και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των συνανθρώπων μας, των ατόμων με αναπηρία και χρόνια νοσήματα, δημιουργεί την ανάγκη η κοινωνία μας και ο καθένας μας ξεχωριστά να ακούσει αυτά που έχουν να μας πουν τα άτομα με αναπηρία για τη ζωή τους.
Και αυτό γιατί γίνεται πλέον ορατό, ότι δεν αρκούν μόνο οι μεταρρυθμίσεις και η υλοποίηση αυτών για να αναπτυχθούν νέες προοπτικές κοινωνικής ενσωμάτωσης. Δεν αρκούν μόνο οι αναγνωρίσεις των ελλείψεων και οι υπόσχεση εύρεσης λύσεων. Δεν αρκεί η υπενθύμιση των αδυναμιών και ο προσδιορισμός τους μέσα από ορισμούς και διαγνώσεις. Δεν αρκεί η όποια προσπάθεια αποιδρυματοποίησης και στροφής προς τις κοινοτικές υποστηρικτικές δομές όταν το «κλείδωμα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, μέσα σε τέσσερις τοίχους» συμβαίνει ως απόρροια μιας θεσμοθετημένης πραγματικότητας ή ως συνέπεια του κοινωνικού αποκλεισμού και των ανισοτήτων.
Αντιθέτως, χρειάζεται και η ανάδειξη των ικανοτήτων των ατόμων και η ανάπτυξη προοπτικών και κατάλληλων υποστηρικτικών συνθηκών προκειμένου τα άτομα αυτά να μπορούν δημιουργούν εντός της κοινότητας.
Συνεπώς, η 3η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, δίνει σίγουρα την ευκαιρία στις κυβερνήσεις, στους οργανισμούς και στις κοινωνίες να εστιάσουν την προσοχή τους στα ζητήματα των ανθρώπων με αναπηρία. Είναι μέρα κατανόησης, ευαισθητοποίησης σε θέματα αναπηρίας, κινητοποίησης υπέρ των δικαιωμάτων αξιοπρέπειας, ισοτιμίας και ευημερίας των ατόμων με αναπηρία. Είναι ημέρα αποδοχής, άρσης του αποκλεισμού και κοινωνικής ενσωμάτωσης. Το ερώτημα είναι αν κάτι τέτοιο είναι για το καθένα μας αρκετό. Για τα άτομα που αντιμετωπίζουν ζητήματα σωματικής και ψυχικής αναπηρίας, που αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως υποκείμενα δικαιωμάτων που διεκδικούν τα αυτονόητα από τους συνανθρώπους τους, από την κοινωνία που είναι μέλη αλλά ταυτόχρονα βιώνουν την κοινωνική διάκριση, σίγουρα Δεν αρκεί..
